Η ζωή είναι απολαυστική όταν είσαι παρών.
ΓΙΏΡΓΟΣ ΚΟΨΙΔΆΣ Η ζωή είναι απολαυστική όταν είσαι παρών. Συνέντευξη στον συντάκτη Ψυχολόγο Κλέαρχο Σταματουλάκη.
Η ζωή είναι απολαυστική όταν είσαι παρών.
Με τον Γιώργο Κοψιδά βρεθήκαμε πριν την τελευταία παράσταση του «Κύκλου» σε σκηνοθεσία Γιάννη Αϊβάζη, στην Θεσσαλονίκη.
Παραγγείλαμε από έναν καφέ, αλλά ήταν πολύ προσεκτικός ο ίδιος για την παραγγελία του μιας κι εδώ και μερικά χρόνια είναι Vegan.
Μου μίλησε για τη λογική πίσω από αυτή την επιλογή του, για το πώς έχει επηρεάσει την καθημερινότητα του. Γνωρίζοντας τον σιγά σιγά, και όσο μπόρεσα στο χρόνο που μοιραστήκαμε, κατάλαβα ότι αποτελεί κομμάτι της ήρεμης, στα όρια του ζεν, προσωπικότητας και φιλοσοφίας του για τη ζωή. Έτσι, δεν αργήσαμε να περάσουμε στην έννοια του «Κύκλου»- τόσο ως φιλοσοφικού όρου, αλλά και ως της εξαιρετικής παράστασης που πρωταγωνιστεί.
Θέλω να μου πεις τι είναι για σένα ο κύκλος.
Είναι ένα γεωμετρικό σχήμα κατ' αρχάς. Είναι ένα πολύ ισχυρό σύμβολο γιατί ουσιαστικά δεν έχει αρχή και τέλος. Οπότε συμβολίζει το άπειρο κατά μία έννοια. Και είναι και μία θεατρική παράσταση που συμμετέχω. Η οποία ουσιαστικά, σαν θέμα έχει αυτό, ότι όλα στη ζωή κάνουν κύκλους. Είναι και μια ατάκα που λέω σε μια δραματική σκηνή, τελικά ο καθένας παίρνει, επειδή η ζωή είναι ένας κύκλος, αυτό που του αξίζει. Ότι στέλνεις, ότι εκπέμπεις στο σύμπαν, όπως συμπεριφέρεσαι, το σύμπαν θα στο επιστρέψει κάποια στιγμή γιατί είναι καθρέφτης. Οπότε αργά ή γρήγορα θα πάρεις αυτό που αξίζεις.
Το «αυτό που δίνεις θα το πάρεις πίσω» είναι κάτι που πιστεύεις κι εσύ; Υπάρχει στην καθημερινότητα σου;
Είτε το πιστεύεις, είτε όχι, αυτό ισχύει. Γιατί πάντα επιβεβαιώνεσαι. Αν δεν το πιστεύεις, επειδή είπαμε το σύμπαν είναι καθρέφτης, πάλι θα επιβεβαιωθείς. Είχε πει κάτι ωραίο ο Φόρντ, που έφτιαξε την αυτοκινητοβιομηχανία. Όταν είπε ότι θα φτιάξει αμάξι, τον κορόιδευαν, όπως τους αδερφούς Ράιτ και χίλιους δύο άλλους. Το είχε βάλει στόχο, όραμα και το πέτυχε. Έλεγε, είτε πιστεύετε ότι μπορείτε, είτε ότι δεν μπορείτε και στις δύο περιπτώσεις έχετε δίκιο. Πάντα επιβεβαιώνεται αυτό που πιστεύεις.
Άρα δεν υπάρχει μια προκαθορισμένη μοίρα για τον κάθε άνθρωπο. Εμείς τη φτιάχνουμε.
Υπάρχει μια προδιάθεση για τον κάθε άνθρωπο. Αυτό που λέμε ταλέντο... είναι μια προδιάθεση, αλλά δεν σημαίνει ότι είναι προαποφασισμένο και προκαθορισμένο. Με βάση το πώς σκέφτεσαι, το πώς πράττεις, το πώς νιώθεις μπορείς να το αλλάξεις αυτό και να δημιουργήσεις την καθημερινότητα σου. Καθημερινά δημιουργούμε την καθημερινότητα μας. Αυτή τη στιγμή είμαι αυτό που σκεφτόμουν μέχρι κι εχθές. Αυτό είμαι σήμερα. Το αποτέλεσμα των παρελθοντικών σκέψεων μου.
Οπότε εμείς είμαστε υπεύθυνοι για τι πράξεις μας, αρά...
Αυτή είναι η μαγική λέξη. Υπευθυνότητα. Οι περισσότεροι άνθρωποι, το κάνουμε κατά περιόδους. Θέλουμε να φύγει η ευθύνη από πάνω μας. Τι να κάνω; Δεν φταίω εγώ, κάποιος άλλος φταίει. Είμαστε τα θύματα. Φταίει ο ένας, φταίει ο άλλος, φταίει η κρίση που δεν έχει δουλειά, φταίει η μάνα μου, ο πατέρας μου. Πάντα κάποιος φταίει. Δεν φταίω εγώ ποτέ. Αυτό τι σημαίνει; Φεύγει η ευθύνη από πάνω μου. Είμαι το θύμα. Με αυτό τον τρόπο παραδίδω, όμως και τη δύναμη πάνω στη ζωή μου. Δεν έχω εγώ τη δύναμη της ζωής μου, άρα είμαι έρμαιο. Με την υπευθυνότητα, ναι μεν είμαι εγώ υπεύθυνος, αλλά έχω τη δύναμη ανά πάσα στιγμή να το αλλάξω αυτό, να αλλάξω τη ζωή μου. Εγώ έχω τη δύναμη. Τώρα... τα λέω για να τα ακούω κι εγώ. Δεν έχω φτάσει τόσο ζεν. Απλά ξέρω γιατί μου συμβαίνει. Όταν έρχονται πολλά αρνητικά μαζεμένα, ξέρω ότι εγώ έχω συντονιστεί σε αρνητική συχνότητα και τα έλκω. Μόλις κάνω swift στο μυαλό μου και στα συναισθήματα μου και αρχίσω και εκπέμπω αγάπη και ευγνωμοσύνη, γιατί αυτές είναι οι συχνότητες, τότε αρχίζουν και μου συμβαίνουν όμορφα πράγματα. Εγώ το προκαλώ.
Πάνω στο σχήμα «υπευθυνότητα- είμαστε θύματα- ποιος φταίει», ο Ερρίκος, ο χαρακτήρας σου στον Κύκλο, είναι θύμα; Φταίει για τις πράξεις του;
Του χουν συμβεί πολλά, αλλά έχει κι αυτός μερίδιο ευθύνης. Πώς τον σκέφτομαι εγώ τον χαρακτήρα... λέει σε κάποιο σημείο «τελικά, είμαι κακός άνθρωπος». Εκεί συνειδητοποιεί ότι έχει ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης κι αυτός. Δηλαδή, ναι μεν χάνεις τη δουλειά σου, σ' αφήνει η γυναίκα σου, γιατί όμως σ' αφήνει η γυναίκα σου; Μήπως είσαι όλα αυτά που σε κατηγορεί ότι είσαι; Έχεις κάνει την αυτοκριτική σου; Μήπως είμαι ο μαλάκας και γι' αυτό μ' άφησε η γυναίκα μου; Το παιδί του που αυτοκτονεί... αισθάνεται ένοχος. Ότι δεν ήταν εκεί αρκετά. Φυσικά νιώθει ένοχος. Έχει ένα πάρα πολύ μεγάλο μερίδιο ευθύνης. Δεν είναι έρμαιο. Γι' αυτό είναι και τόσο απογοητευμένος και θέλει να αυτοκτονήσει. Καταλαβαίνει πόσο φταίει γι' αυτά που του συμβαίνουν. Αυτός το έχει προκαλέσει στη ζωή του. Επειδή όμως, έχει κάποιες καλές ποιότητες σαν άνθρωπος, έρχεται κάτι και τον σώζει τελικά. Έρχεται η θεία δίκη.
Στο τέλος, όμως, η θεία δίκη έρχεται από τον ίδιο. Αυτός αποφασίζει τι θα γίνει.
Κοίτα, το φινάλε του έργου που είναι πολύ σκληρό και σηκώνει πολύ συζήτηση, είναι μία επιλογή. Θα μπορούσε να γίνει κάτι άλλο. Επιλέξαμε αυτό, δεν σημαίνει ότι είναι πρόταση ή ότι είναι το σωστό να πάρουμε το νόμο στα χέρια μας. Προσωπικά είμαι αντίθετος σε αυτό. Απλά επιλέχτηκε μέσα από τη διαδικασία των προβών και τη σκηνοθεσία. Προς θεού δεν είναι πρόταση το πάρτε όλοι το νόμο στα χέρια σας και σκοτώστε. Εγώ δεν θα μπορούσα να το κάνω και είμαι εναντίον αυτού. Προσωπικά σα Γιώργος, δεν μπορώ να σκοτώσω ούτε μυρμήγκι, το βγάζω έξω. (Είναι καθαρά για το φινάλε και επειδή είναι ένας κύκλος- ο δικηγόρος έχει κάνει τόσα πολλά πράγματα και πρέπει να τιμωρηθεί. )
Ένα άλλο μεγάλο κομμάτι του έργου είναι η απώλεια. Το πώς έχει τη βιώνει ο Ερρίκος σε επηρέασε σαν Γιώργο;
Ο ρόλος επειδή έχει πολλές ψυχολογικές διακυμάνσεις είναι
από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που έχω κάνει. Η απώλεια είναι μεγάλο κομμάτι
στη ζωή μας, όπως το διαχειριζόμαστε. Και δεν είναι ότι το ξεπερνάμε απόλυτα,
πάντα αφήνει μια πληγούλα. Είμαστε ενέργεια. Όταν ένας άνθρωπος φύγει, ένα αποτύπωμα του μένει, το κουβαλάς μαζί σου.
Τον έχεις πάντα μαζί σου. Φεύγει η σωματική του μορφή, αλλά πάντα μένει μαζί σου. Όπως και το παιδί του Ερρίκου, που έχει πεθάνει, αλλά δεν είναι η φωτογραφία του, είναι ότι το κουβαλάει μαζί του, στη σκέψη του, στην ψυχή του. Οπότε δεν φεύγει ουσιαστικά. Είναι πάντα μαζί σου.
Από τους διάφορους χαρακτήρες που υποδύεσαι, κρατάς στοιχεία;
Μ' αρέσει να παίρνω κάποιο σκηνικό αντικείμενο από τις παραστάσεις. Κάτι μικρό. Έτσι και από κάθε ρόλο που κάνεις παίρνεις κάτι, σ' αλλάζουν λίγο. Σ' αφήνουν ένα μικρό λιθαράκι και το κουβαλάς. Και αυτό είναι εμπειρία σιγά σιγά με τους μεγάλους ρόλους. Όλα αυτά που σου χουν συμβεί, μπορούν αν σε βοηθήσουν για τον επόμενο. Να γίνει πιο ολοκληρωμένος, πιο μεστός. Μ' αρέσει να απολαμβάνω. Να βουτάω μέσα στο ρόλο. Αλλιώς βαριέμαι.
Εκτός από ρόλους, σε βοηθάει και στην καθημερινότητα ή το κρατάς μόνο εκεί;
Μπορεί να συμβαίνει στην καθημερινότητα μου ασυναίσθητα, γιατί προσπαθώ να είμαι όσο πιο ουδέτερος γίνεται. Όσο πιο παρών στη στιγμή και όσο πιο άδειος γίνεται. Και αυτό με βοηθάει να μπαίνω όσο πιο καθαρός γίνεται στο ρόλο και να χτίζω πράγματα. Να μην έχω και πολλά στο κεφάλι μου. Βασικά, αυτό είναι και διαλογισμός. Όσο πιο παρών είσαι και όσο λιγότερο ασχολείσαι με το παρελθόν και το μέλλον, τόσο πιο απολαυστική είναι η ζωή σου. Είναι εύκολο να το λέμε, αλλά το μυαλό δεν σταματάει να δουλεύει ποτέ. Το μυαλό πάντα σκέφτεται αυτό που δεν υπάρχει. Αυτό που έγινε και είναι ανάμνηση πλέον και αυτό που θα γίνει και είναι σχέδιο, άρα πάλι δεν υπάρχει. Όταν ζεις σε αυτό που γίνεται τώρα, δε χρειάζεται το μυαλό, οπότε μπαίνει σε μια καταστολή. Και όταν συμβαίνει αυτό η ζωή είναι απολαυστική. Όποτε μπαίνει το μυαλό σε καταστολή το απολαμβάνεις, είτε λέγεται σεξ, είτε λέγεται διαλογισμός, είτε extreme sports. Όταν κρέμεσαι πάνω από το κενό, δεν σκέφτεσαι να πας σουπερ μάρκετ. Ζεις τη στιγμή και είσαι παρών. Γι' αυτό και το θέατρο μ' αρέσει. Γιατί είναι σα διαλογισμός. Για μια ώρα, δυο, έχω φύγει λίγο από το Γιώργο και είναι πολύ απολαυστικό. Δεν είμαι εγώ, είμαι ένα κράμα και είναι τύπου διαλογιστική στιγμή. Έχω βιώσει στιγμές διαλογισμού πάνω στη σκηνή που είμαι τόσο παρόν που είναι απόλαυση.
Κάνεις διαλογισμό;
Ναι, έχω κάνει πολλών ειδών. Ασχολούμαι πολύ και διαβάζω γενικά για τη Ζεν φιλοσοφία και κατεύθυνση.
Για να μπεις στο ρόλο είναι τεχνική, για να βγεις από το ρόλο; Τι κάνεις;
Δεν μπαίνεις τόσο βαθιά για να πάθεις παράκρουση. Είσαι με το ένα πόδι μέσα και το άλλο πόδι έξω. Για να μπορείς να το ελέγχεις. Πρέπει να γίνου πράγματα σκηνοθετικά και άλλα και δεν μπορείς να είσαι σε ένα χάσιμο, πρέπει να ξέρεις τι κάνεις. Ανάλογα και με το ρόλο χρειάζεσαι άλλο χρόνο αποσυμπίεσης. Με τον Ερρίκο, επειδή φορτίζομαι αρκετά στο φινάλε, χρειάζομαι καμιά ωρίτσα να έρθω στα ίσα μου.
Τι σε τράβηξε να γίνεις ηθοποιός;
Έλα μου ντε. Έχει πολύ πλάκα. Ποτέ δεν ήμουν το παιδί που έλεγε θέλω να γίνω ηθοποιός όταν μεγαλώσω. Ήμουν ακριβώς το αντίθετο. Ένα πολύ συνεσταλμένο παιδί, πολύ δειλό, πολύ ντροπαλό. Φαντάσου, δεν έβγαινα καν στα οικογενειακά βίντεο που τραβάνε στα τραπέζια. Κρυβόμουν, ντρεπόμουν την έκθεση. Έπαιζα μπάσκετ πολλά χρόνια. Κάποια στιγμή σε μια ομάδα που ήμουν, μας πήγαν σε μια διαφημιστική να κάνουμε ένα βίντεο και κάναμε και βίντεο χωριστά. Μετά από δέκα μέρες με πήραν τηλέφωνο και μου είπαν «υπάρχει ένα διαφημιστικό που μας κάνεις, γιατί είσαι φάτσα ιδιαίτερη, θες να παίξεις;». Άντε, λέω. Μετά με ξαναπήραν, κάνω άλλο ένα, μετά άλλο ένα και κάπου στα 25-26 άρχισαν αν μου λένε από τις διαφημιστικές, «πήγαινε να σπουδάσεις υποκριτική σου ταιριάζει γιατί είσαι φάτσα, γιατί το 'χεις». Λέω, ρε παιδιά τι λέτε, εγώ ντρέπομαι. Αυτά τα κάνω για το χαρτζιλίκι, για την πλάκα μου, τι λέτε; Πάντα θαύμαζα τους ηθοποιούς. Έβλεπα θέατρο και με λούζε κρύος ιδρώτας. Έλεγα πώς το κάνουν αυτό. Ένιωθα ένα δέος. Και συνέχισαν να μου το λένε, μου το έλεγαν και κάποιοι κοντινοί μου άνθρωποι εκείνη την περίοδο. Πώς κουμπώνουν όλα, ρε παιδί μου. Κάποια στιγμή μετά από τρία χρόνια, στα 28 μου είχα αν πρόβλημα με τη μέση μου, αποφάσισα να αφήσω το μπάσκετ δοκιμαστικά για ένα χρόνο και να πάω να σπουδάσω. Δεν πήγα σε σχολή, πήγα σε εργαστήριο. Για να δω αν μ' αρέσει, αν μπορώ. Πήρα κάποια μαθήματα, άρχισε να μ' αρέσει. Πήρα περισσότερα μαθήματα. Άρχισα να δουλεύω αμέσως, ενώ σπούδαζα. Και όταν τελείωσα τη δεύτερη χρονιά, ανακοίνωσε ο Παπαιωάννου τη σκηνοθεσία για το «Δύο». Στην αρχή πάλι δεν ήθελα να πάω, αλλά μου είπε η Εβελύνα Παπούλια που κάναμε κάτι μαθήματα, θα πας. Πήγα πέρασα τις οντισιόν, περάσαμε δύο χρόνια μαγικά και μετά από 'κει μου 'ρθαν όλα καταιγίδα, δουλεύω συνέχεια. Αλλά βούτηξα μέσα και το αγάπησα πάρα πολύ. Θεωρώ ότι είναι δώρο. Είχα κάνει πολλές, διάφορες και βαριές δουλειές στο παρελθόν και το βλέπω σαν δώρο που μου δόθηκε. Το αγαπώ πολύ και το βλέπω με μεγάλο σεβασμό το θέατρο. Και ότι εγώ ένα παιδί ντροπαλό, συνεσταλμένο, που φοβόμουνα την έκθεση, να παίζω, να τραγουδάω, να χορεύω και να με πληρώνουν γι' αυτό, μου φαίνεται τρελό. Είναι ένα όνειρο. Με εκφράζει πάρα πολύ. Πάντα έφευγα από δουλειές επειδή βαριόμουν. Αυτό είναι συνέχεια καινούργιο. Κάθε τόσο καινούργιο έργο, καινούργιος ρόλος, καινούργια έρευνα, καινούργιοι συνεργάτες, είναι όλο καινούργιο.
Υπάρχει κάτι που σε κουράζει;
Στη δουλειά, όχι. Τα γύρω γύρω με κουράζουν. Τα εκτός δουλειάς, που μπορεί να είναι βαρετά και να σου ρουφάν ενέργεια. Καθυστέρηση πληρωμών, να μη σε πληρώνουν, να πρέπει να κάνεις ακτιβισμό για να πάρεις τα λεφτά σου, ναι. Αλλά το να κάνω γύρισμα, το να κάνω πρόβα, να παίζω, το λατρεύω.
Θέλω, κλείνοντας, να μου πεις ένα μότο, κάτι που όποιος το διαβάσει θα πει, αυτό είναι Γιώργος.
Πολλά έχω. Το πρώτο που μου ήρθε τώρα, είναι αυτό που είχε πει ο Γκάντι και έχει να κάνει με αυτά που λέγαμε πριν, κουμπώνει.
Γίνε η αλλαγή, που θέλεις να δεις στον κόσμο.
Ο μόνος τρόπος για να αλλάξουν τα πράγματα, και το έχω δει προσωπικά, είναι να κάνεις εσύ την αλλαγή.
Όταν αλλάξεις, αυτό εκπέμπει, ακτινοβολεί και κάνει τους ανθρώπους γύρω σου να αλλάξουν και αυτοί. Χωρίς να κάνεις κήρυγμα, μόνο με την παρουσία σου, επηρεάζεις τους ανθρώπους να κάνουν το ίδιο.
Και πίστεψε με, έστω και μια μικρή αλλαγή να κάνεις και να επηρεάσεις μόνο έναν άνθρωπο, έχεις αλλάξει ένα μέρος του κόσμου. Γιατί αυτός ο ένας, θα αλλάξει άλλον έναν, που θα αλλάξει άλλη μία και θα αλλάξει τον κόσμο. Ακόμα και ΄να χαμόγελο. Αν χαμογελάσεις σε έναν μέσα στο λεωφορείο, ασυναίσθητα θα χαμογελάσει και αυτός. Δοκίμασε το. Και αν χαμογελάσει ένας, θα χαμογελάσουν κι άλλοι. Είναι μεταδοτικό. Το βλέπω τα τελευταία χρόνια που έγινα vegan. Πάνω από 20 άτομα που είπαν ότι άλλαξαν, χωρίς να τους πιέσω ή να του πω είσαι μ@@κας τρως κρέας. Και μου το χουν πει μόνοι τους. Άρα έχω αλλάξει λίγο τον κόσμο.
Και αν αυτοί οι 20 επηρεάσουν από έναν, σιγά σιγά αλλάζει ο κόσμος. Άρα έχουμε δύναμη. Ας μην την παραδίδουμε στους άλλους.
Ευχαριστούμε για την ανάγνωση
e-la-theatro.gr
Υπερήφανος χορηγός επικοινωνίας
Βρείτε μας στο Facebook